فاندینگ ریت چیست؟ آشنایی با مفاهیم فاندینگ ریت

امروزه بسیاری از تریدرها به جای انجام معاملات اسپات به سراغ معاملات فیوچرز رفته‌اند؛ چراکه در مدل معاملاتی فیوچرز بستر برای کسب سود بهتر، به مراتب بیشتر از سایر مدل‌های معاملاتی موجود در بازار فراهم است. در حوزه معاملات فیوچرز اصطلاحات تخصصی ویژه‌ای نظیر فاندینگ ریت (Funding Rate) وجود دارد که در منابع فارسی گاها از آن به عنوان نرخ تامین مالی یاد می‌شود و بدون آشنایی با چیستی آن، درک صحیح از آنچه که در معاملات فیوچرز رخ می‌دهد، کمی دشوار به نظر می‌رسد.

با وجود اهمیت ذاتی آشنایی با مفهوم «فاندینگ ریت» و تاثیرات خاصی که بر معاملات دارد؛ اما بسیاری از تریدرهای تازه‌کار و گاها حرفه‌ای از وجود چنین ماهیتی بی‌خبر هستند و به همین علت در انجام معاملات رمزارزی بیشتر از دیگران در معرض خطرات و ریسک‌های متعددی قرار می‌گیرند. اگر علاقه دارید که از سایر تریدرها در عرصه کسب سود جلوتر بزنید، مطالعه این مقاله که به پاسخ سوال فاندینگ ریت چیست؟ اختصاص پیدا کرده را از دست ندهید.

مروری بر تفاوت قراردادهای آتی سنتی و دائمی

پیش از آن که بتوانیم مباحثی را در ارتباط با چیستی فاندینگ ریت مطرح کنیم، ضرورت دارد که یک قدم به عقب برگشته و نگاهی به مفهوم قراردادهای آتی سنتی و دائمی داشته باشیم تا پس از آن با دیدی روشن‌تر بتوانید مطالب بعدی را مطالعه نمائید. قرارداد آتی (Future Contract) سنتی یک قرارداد میان طرفین معامله بوده که در آن طرفین تلاش می‌کنند تا قیمت یک دارایی را در تاریخ مشخصی، پیش‌بینی نمایند. در چنین قراردادهایی، زمان مهم‌ترین مولفه‌ای است که طرفین به آن توجه دارند؛ چراکه کلیه این قراردادها دارای یک تاریخ سررسید بوده که این تاریخ با توافق طرفین معامله تعیین شده است. در چنین قراردادهایی هرچه زمان سررسید قرارداد نزدیک‌تر می‌شود، قیمت دارایی مورد نظر نیز در دو بازار اسپات و فیوچرز همگرا می‌گردند. به بیان بهتر، در قراردادهای فیوچرز سنتی، برای کنترل قیمت از دو عامل تاریخ و فرآیند تسویه کمک گرفته می‌شود و این معاملات به صورت هفتگی یا ماهانه صورت می‌پذیرند.

در نقطه مقابل قراردادهای آتی سنتی، قراردادهای آتی دائمی (Perpetual) قرار دارند که در نگاه اول شاید چندان تفاوتی میان آن‌ها با قراردادهای فیوچرز سنتی مشاهده نشود؛ اما تفاوت ظریفی میان این دو نوع خاص از قراردادهای فیوچرز وجود دارد و این تفاوت به عدم وجود زمان و تاریخ سررسید در قراردادهای فیوچرز دائمی مربوط می‌شود. به بیان دیگر، تریدرها در قراردادهای آتی دائمی می‌توانند بدون در نظر گرفتن زمان سررسید وارد قرارداد شده و آن را برای مدت زمان طولانی‌تری نگهداری نمایند. طبیعتا با توجه به این که تسویه در چنین قراردادهایی همچون آنچه که در قراردادهای آتی سنتی وجود دارد، انجام نمی‌گیرد، باید سازوکاری همچون فاندینگ ریت وجود داشته باشد تا بتواند قیمت‌های فیوچرز و قیمت‌های اسپات را به طور منظم همگرا نماید تا فاصله قیمتی زیادی میان این دو ایجاد نگردد.

به طور خلاصه تفاوت‌های موجود میان معاملات فیوچرز سنتی و دائمی را می‌توان در جدول زیر خلاصه نمود:

آشنایی با مفهوم فاندینگ ریت (Funding Rate) به زبان ساده

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، در معاملات فیوچرز دائمی معامله‌گران می‌توانند یک پوزیشن معاملاتی را تا زمان دلخوه، باز نگه دارند؛ اما اگر تاریخ انقضائی برای قراردادی تعیین نگردد، در چنین حالتی قیمت قراردادها و قیمت لحظه‌ای رمزارزها چگونه به هم نزدیک شده و همگرا می‌گردند؟ طبیعتا بدون وجود مکانیزم معینی برای بالانس و متعادل نمودن قیمت لحظه‌ای دارایی‌ها در صرافی‌های مختلف، معاملات شورت و لانگ تریدرها می‌تواند با ناهماهنگی‌های عظیمی مواجه گردد. در چنین نقطه‌ای فاندینگ ریت وارد ماجرا می‌شود. در واقع منظور از فاندینگ ریت، پرداخت‌های دوره‌ای بوده که متناسب با تفاوت قیمتی موجود میان بازار قراردادهای فیوچرز دائمی و قیمت لحظه‌ای (اسپات) محاسبه شده و به معامله‌گران پرداخت می‌شود.

البته باید توجه داشت که معامله‌گران رمزارزی با توجه به نوع پوزیشن خویش ممکن است پرداخت کننده فاندینگ ریت یا دریافت کننده آن باشند. عموما پرداخت فاندینگ ریت در صرافی‌هایی همچون بایننس به صورت همتا به همتا انجام می‌گیرد و صرافی هیچ هزینه‌ای برای ارائه چنین خدماتی از کاربران دریافت نمی‌کند. به طور خلاصه، نرخ تامین مالی در معاملات فیوچرز مکانیسمی بوده که قیمت ارز دیجیتال در فیوچرز را نزدیک به قیمت همان دارایی در معاملات لحظه‌ای اسپات نگه می‌دارد. این نزدیک شدن قیمت‌ها به همدیگر به دلیل جلوگیری از متضرر شدن معامله‌گران صورت می‌گیرد. در غالب صرافی‌های رمزارزی که از معاملات فیوچرز پشتیبانی می‌کنند، عموما هر 8 ساعت یکبار، نرخ فاندینگ ریت تعیین شده و این مبلغ میان خریداران و فروشندگان مبادله می‌گردد.

مقایسه مفهوم Funding Rate و Funding Fee

در بحث خرید و فروش ارز دیجیتال، گاها به دلیل کثرت اصطلاحات اشتباهات رایجی در منابع فارسی به چشم می‌خورد، یکی از این اشتباهات رایج به بحث یکسان تلقی شدن فاندینگ ریت و فاندینگ فی مربوط می‌شود؛ اما آیا شاخص فاندینگ ریت همان فاندینگ فی است؟! در پاسخ باید بگوییم که هزینه تامین مالی (Funding Fee) هزینه‌ای بوده که به عنوان جریمه یا پاداش برای نگهداشت یا امانت دادن سرمایه پرداخت می‌شود. به بیان ساده، نرخ تامین مالی و فاندینگ ریت، روشن می‌کند که سرمایه قرض گرفته شده به چه نرخی امانت داده می‌شود و در مقابل هزینه تامین مالی و فاندینگ فی نشان می‌دهد که معامله‌گران باید هزینه‌ای را به عنوان جریمه یا پاداش نگهداشت یا امانت سرمایه پرداخت نمایند. البته به طور کلی امروزه این تفاوت ظریف عموما نادیده گرفته شده و هر دو آن‌ها به جای یکدیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع فاندینگ ریت

به طور کلی دو نوع فاندینگ ریت در معاملات فیوچرز وجود دارد که عبارتند از فاندینگ ریت مثبت و منفی که به شرح زیر می‌باشند:

توجه داشته باشید که اگر فاندینگ ریت مثبت باشد، در این صورت خریدارها باید این نرخ را به فروشندگان پرداخت نمایند و بالعکس اگر فاندینگ ریت منفی برآورد گردد، این فروشنده‌ها هستند که باید فاندینگ ریت را به خریداران پرداخت نمایند و قصد آن‌ها از انجام چنین عملی، ترغیب تریدرها و معامله‌گران به خرید است. البته ناگفته نماند که در یک حالت نادر ممکن است عدد فاندینگ ریت، صفر باشد! فاندینگ ریت صفر زمانی رخ می‌دهد که مثلا پس از خرید اتریوم، هیچ معامله خرید و فروش دیگری برای این ارز دیجیتال صورت نگیرد که بسیار نادر است.

تاثیر انواع فاندینگ ریت بر بازار ارز دیجیتال

مارکت ارز دیجیتال به خودی خود یک بازار سودآور به شمار می‌رود و با توجه به ارزش چند برابری دلار در برابر پول ملی، امروزه بسیاری از ایرانیان به منظور حفظ ارزش سرمایه خویش و همچنین کسب سودهای دلاری به سراغ خرید بیت کوین و سرمایه‌گذاری بر روی رمزارزها رفته‌اند؛ اما نکته‌ای که گاها از نظر تریدرهای ایرانی دور مانده است به بحث استفاده از پتانسیل‌های ذاتی بازار فیوچرز ارز دیجیتال مربوط می‌شود که در صورت داشتن تخصص کافی می‌توانید سودهای بیشتری را از آن به دست آورید.

ذات بازارهای اسپات و معاملات فیوچرز به گونه‌ای بوده که قیمت یک دارایی نباید اختلاف زیادی با هم داشته باشند و این اختلاف قیمتی بایستی با استفاده از یک مکانیسم ویژه برطرف گردد و این مکانیسم چیزی جز فاندینگ ریت نخواهد بود. در طول این دوره، متناسب با روند حرکتی بازار (صعودی یا نزولی بودن) فروشندگان به خریدارها یا بالعکس، این نرخ را پرداخت می‌نمایند تا بدین شکل مانع ایجاد اختلاف قیمتی شدید میان قیمت دو بازار فیوچرز و اسپات گردند. فلسفه اصلی انجام این پرداخت‌های منظم به شرح زیر است:

به هنگامی که قیمت بازار کمتر از قیمت پایه ارز دیجیتال باشد، نرخ تامین مالی منفی خواهد بود؛ در چنین حالتی معامله‌گرانی که دارای پوزیشن فروش هستند تلاش می‌کنند تا خریداران را انجام معامله لانگ ترغیب نمایند و از این طریق موجب بالا رفتن قیمت‌ها شوند. طبیعتا انجام چنین کاری موجب نزدیک شدن قیمت بازار به قیمت ارز دیجیتال خواهد شد. عکس این مسئله نیز صادق بوده و به هنگام مثبت بودن فاندینگ ریت نیز هدف ترغیب خریداران به باز کردن معامله فروش است تا بدین شکل موجب کاهش قیمت‌ها شوند و فاندینگ ریت از سمت خریداران به سمت فروشندگان هدایت می‌گردد. منبع این کار نیز همان لوریج و اهرمی است که در معاملات به وسیله معامله‌گران تنظیم می‌شود.

عوامل دخیل در تعیین فاندینگ ریت

برای مشخص شدن نرخ تامین مالی با چند عامل کلیدی مواجه هستیم که این عوامل به شرح زیر می‌باشند:

• سیاست صرافی‌های رمزارزی: هر صرافی نرخ تامین مالی را متناسب با سیاست‌های خاص خود تعیین کرده و هر 8 ساعت به 8 ساعت نرخ آن را بروزرسانی می‌کند. بر همین اساس معامله‌گران به منظور یافتن کمترین کارمزد فاندینگ ریت باید به طور مستمر نرخ آن را در پلتفرم صرافی‌ها رصد نمایند.
• احساسات معامله‌گران: فاندینگ ریت بیش از هر چیزی به احساسات بازار گره خورده و به نوعی نشان دهنده رفتار و احساسات معامله‌گران است؛ به این صورت که با صعودی شدن روند حرکت قیمتی ارز دیجیتال، فاندینگ ریت نیز بیشتر شده و بالعکس، در مواقعی که بازار به سمت روند نزولی حرکت می‌کند، فاندینگ ریت کمتر می‌شود.
• نرخ بهره: نرح بهره (Interest Rate) یک اصطلاح اقتصادی بوده و به مبلغی اشاره دارد که به منظور ممانعت از کاهش ارزش پول از شخص وام‌گیرنده دریافت می‌شود و در دنیای کریپتو نیز شاخصی بوده که تمایل معامله‌گران برای نگه داشتن یک ارز رمزپایه را نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که نرخ بهره عموما یک عدد ثابت است.
• نرخ پرمیوم: منظور از نرخ پرمیوم (Premium Index)، نرخی بوده که از تفاوت قیمتی یک دارایی و رمزارز در بازارهای فیوچرز و اسپات به دست می‌آید. البته مورد یاد شده صرفا یکی از مولفه‌های تعیین این نرخ بوده و صرافی‌ها برای تعیین دقیق نرخ آن از مولفه‌های متعددی استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که نرخ پرمیوم نقش اصلی را در همگرایی قراردادهای پرپچوال با قیمت مارک (Mark Price) ایفا می‌کند.
• لوریج استفاده شده از سوی تریدرها: از عوامل دیگر در تعیین فاندینگ ریت می‌توان به لوریجی که معامله‌گران در پوزیشن‌های خود قرار می‌دهند، اشاره کرد. به طور کلی لوریج تعیین شده از سوی تریدرها تاثیر بسیار زیادی بر روی فاندینگ ریت داشته و هرچه لوریج (Leverage) بالاتر رود به همان میزان تاثیر بیشتری از خود بر روی عدد فاندینگ ریت برجای می‌گذارد.

بهترین صرافی‌های رمزارزی با کمترین کارمزد فاندینگ ریت

در جدول زیر می‌توانید اطلاعات مربوط به صرافی‌های مختلف که در حوزه معاملات فیوچرز فعالیت دارند را مشاهده کنید و با مقایسه اعداد و ارقام ذکر شده، بهترین صرافی را برای انجام معاملات فیوچرز دائمی انتخاب کنید:

از آنجایی که نرخ فاندینگ ریت به صورت ساعتی محاسبه می‌شود، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت‌هایی همچون میلک‌رود به آدرس «/https://milkroad.com/funding» به صورت کاملا لحظه‌ای از نرخ فاندینگ صرافی‌های مختلف برای رمزارزهایی همچون بیت کوین، سولانا، پالیگان، لایت کوین و غیره آگاه شوید.

فرمول و نحوه محاسبه Funding Rate

عموما نرخ تامین مالی به صورت لحظه‌ای از سوی پلتفرم صرافی‌ها به نمایش در می‌آیند؛ اما اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که تمایل دارند با فرمول و نحوه محاسبه دستی فاندینگ ریت بیشتر آشنا شوند، این بخش از مقاله فاندینگ چیست دقیقا همان چیزی است که به دنبال آن هستید. فرمول فاندینگ ریت به شرح زیر است:

در این فرمول، F نماینده فاندینگ ریت، P نماینده نرخ پرمیوم و I نیز نشان دهنده نرخ بهره است. منظور از «Clamp» نیز تابعی بوده که اگر اختلاف میان نرخ بهره و پرمیوم از 0.05 بیشتر شود، فاندینگ ریت برابر با نرخ بهره خواهد بود. یعنی:

حال اگر اختلاف میان نرخ بهره و پرمیوم کمتر از 0.05 باشد، فرمول فاندینگ ریت برابر با نرخ پرمیوم و در حالتی که اخلاف میان آن‌ها عددی مابین 0.05 تا -0.05 باشد، براساس فرمول بالا، یک عدد اعشاری خواهد بود. به طور خلاصه اگر نرخ تامین مالی به اندازه یک صدم باشد، این مسئله به معنای آرامش در بازار و همگرایی مناسب قیمت‌ها خواهد بود.

کاربرد فاندینگ ریت در معاملات رمزارزی

احتمالا با مطالعه مطالب فوق این سوال ذهن شما را به خود مشغول خواهد ساخت که آشنایی با مفهوم فاندینگ ریت چه سودی برای معامله‌گران خواهد داشت؟ آیا تریدرها می‌توانند از طریق چنین شاخصی به انجام معاملات بپردازند؟! پاسخ به سوال اخیر مثبت بوده و سود آشنایی با این مفهوم نیز در موارد زیر خلاصه شده است:

• تشخیص سیگنال خرید در کف قیمت: تجربه نشان داده است که عدد شاخص فاندینگ ریت به خوبی قادر است کف قیمتی بازار را روشن سازد و موقعیتی که زمان مناسبی برای انجام خرید ارز دیجیتال است را نشان دهد که برای آگاهی از چنین فرصتی باید از اندیکاتور آن استفاده کنید.
• تشخیص احساسات حاکم بر بازار: میزان فاندینگ ریت بر برملا شدن احساسات حاکم بر بازار نیز کمک می‌کند و با استفاده از آن می‌توان حدس زد که قیمت آتی یک دارایی صعودی یا نزولی خواهد بود. به عنوان مثال به هنگام پایین بودن فاندینگ ریت می‌توان انتظار داشت که غالب تریدرها وارد پوزیشن شورت خواهند شد.

آموزش کار با اندیکاتور Funding Rate

برای دسترسی به اندیکاتور فاندینگ ریت فقط کافیست در قسمت جستجوی اندیکاتورهای پلتفرم تریدینگ ویو عنوان «Funding Rate» را جستجو کنید تا اندیکاتور صرافی مورد نظر بر روی نمودار اجرا گردد. غالبا نرخ مثبت با رنگ‌های سبز، آبی و رنگ‌های تیره و نرخ منفی نیز با رنگ‌های قرمز و نارنجی نمایش داده می‌شوند. کندل‌های سبز و قرمز به معنی فاندینگ مثبت و منفی هستند که می‌توان با ارزیابی آن‌ها به سیگنال‌های خوبی دست پیدا کرد. در حالتی که برای یک بازه زمانی طولانی کندل قرمز و نرخ تامین مالی منفی باشد، صعود قیمتی امری قریب‌الوقوع به نظر می‌رسد و می‌تواند نقطه خوبی برای شروع معامله خرید و ورود به بازار باشد. البته لازم به ذکر است که برای انجام خرید ارز دیجیتال صرفا به یک اندیکاتور اکتفا نکرده و اندیکاتورهای مختلفی را مورد بررسی قرار دهید.

فاندینگ ریت؛ مکانیسمی برای همگرایی قیمتی بازار فیوچرز و اسپات

هر ابزاری که قادر باشد به خوبی وضعیت بازار را تحلیل کرده و سیگنال‌های قابل اعتمادی را صادر نماید، حتما باید مورد توجه قرار بگیرد؛ بویژه اگر این ابزار در بازار فیوچرز کاربرد داشته باشد که ذات اصلی این بازار ریسک بالاتر آن در مقایسه با بازار اسپات است. از این رو ما این مقاله از بلاگ آریاپی را به پاسخ این سوال که فاندینگ ریت چیست اختصاص دادیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، این شاخص با هدف جلوگیری از اختلاف فاحش قیمتی یک ارز دیجیتال در بازارهای لحظه‌ای و آتی ایجاد شده و قادر است به خوبی احساسات حاکم بر بازار را نشان دهد. تریدرها با استفاده از این شاخص می‌توانند کف قیمتی بازار را حدس زده و وارد معاملات رمزارزی شوند. حال که با شاخص فاندینگ ریت بیشتر آشنا شدید، به نظر شما استفاده از این شاخص می‌تواند چه تاثیری بر روی سود تریدرها داشته باشد؟ برای ما بنویسید.